Người Nam Trà My (Quảng Nam) tự hào mang họ Bác Hồ

Có Bác có hôm nay

Chúng tôi tới nhà ông Hồ Văn Ny (dân tộc Xê Đăng) ở Trà Cang, Nam Trà My, Quảng Nam vào một ngày rằm. Vẫn như thông lệ ngày mùng 1, ngày rằm hàng tháng, ông ra vườn chọn trái bưởi lớn, đẹp nhất mang vào nhà thắp hương. Ở tầng 2, nơi vị trí trang trọng nhất cũng là nơi ông để ban thờ Bác Hồ và gia tiên. Bức tượng trắng bán thân Bác Hồ được đặt trang trọng ở chính giữa và cao nhất. Phía dưới là ảnh linh vị của tổ tiên và những ngư??i trong dòng tộc đã khuất. Được biết, hằng tháng, hàng năm ông đều cúng Bác. Riêng ngày 2/9, ông Ny sẽ sắm mâm cơm cúng Bác Hồ như cúng giỗ ngư??i thân theo phong tục thờ cúng tổ tiên của ngư??i Việt Nam. Ngoài tượng bác, nơi phòng thờ này còn có một bức ảnh chân dung bác rất lớn tầm hơn 2m. Theo ông Ny, ngay khi hoàn thành ngôi nhà này, ảnh Bác đã được đặt ở đây.

Nói về câu chuyện nhiều ngư??i ở Nam Trà My mang họ Bác Hồ, ông Ny chia sẻ: Dân tộc Xê Đăng xưa không có họ, chỉ có tên thôi. Đồng bào sinh sống ở địa bàn núi cao, cách trở, hứng chịu chiến tranh khốc liệt, cuộc sống của đồng bào nơi đây luôn trong nạn đói cơm, lạt muối, bệnh tật luôn dai dẳng cùng những hủ tục lạc hậu. Nhưng từ khi theo Đảng, Bác Hồ, ngư??i Trà My có được hướng đi sáng suốt, cuộc sống ngày càng ấm no, tự do, đoàn kết, văn minh. Dù chưa có dịp gặp Bác Hồ, chỉ được nghe kể về Bác, nghe tiếng Bác trên Đài tiếng nói Việt Nam, qua lời kể của cán bộ, bộ đội về những lời dạy, di huấn của Bác và hiệu quả đích thực mang lại từ việc nghe, làm theo đã cho thấy sự khâm phục, khắc sâu ơn Bác. Chúng tôi luôn tâm nguyện phải làm một việc gì đó để đền đáp. Người dân tộc Trà My nghĩ ra cách lấy họ theo họ của Người.

Bản thân tôi cũng vậy, tôi lấy họ Bác Hồ cho tôi, cho các con tôi. Bác sinh ngày 19/5 thì tôi lấy ngày sinh của mình là 20/5. Trong quá trình tham gia cách mạng, tôi đi khắp nơi, thấy ngư??i Kinh thờ cúng cha mẹ, ông bà tổ tiên rất hay, thể hiện tấm lòng của con cái đối với ngư??i đã qua đời nên đã học theo. Tôi là ngư??i cúng, xây mộ cha mẹ đầu tiên. Ngày mùng 1, ngày rằm thắp hương cho cha mẹ. Ngày cuối năm, ngày Tết thắp hương, sắm sửa hoa quả, bánh trái tưởng nhớ cha mẹ. Các em, mọi ngư??i trong làng cũng học theo. Người đã mất không chôn trong rừng ma nữa, chôn ở mộ gần nhà.

Anh Hồ Văn Huân (Nam Trà My, Quảng Nam) mang họ H??? theo họ ông nội vì trước đây ông nội anh không có họ. Ông nội theo cách mạng tham gia chống đế quốc Pháp; thực dân Mỹ và được trao họ H???. Ông nội anh Huân được trao Huân chương kháng chiến hạng Nhì. Nói về họ của mình, anh Huân hào hứng: “Tôi tự hào khi mang họ H???.”

Anh Hồ Văn Nái là ngư??i dân tộc Xê Đăng. Dù sinh ra ở thời điểm sau này, năm 1980, giữa lúc nhiều ngư??i nơi anh sinh sống đã chọn họ Nguyễn, Phạm, Trần… để làm họ cho mình nhưng anh vẫn chọn họ H???. Anh Nái tâm sự: “Tôi mang họ H??? từ đời ông bà nội. Tôi vui và tự hào khi được mang họ Bác. Bác Hồ đã đến đây giải quyết hết mọi mặt khó khăn cho bà con. Hồi đó không có cơm ăn, áo mặc, phải vót cây mặc làm quần. Từ khi có Bác Hồ đến quan tâm mọi việc, nơi này mới có trường lớp để học hành. Ở quê tôi thôn 2 xã Trà Cam có nhiều ngư??i theo họ H???.”

Chung tấm lòng riêng với Bác

Theo ông Lê Minh Thắng, Trưởng phòng dân tộc huyện Nam Trà My: Huyện Nam Trà My gồm có 10 xã với 3 dân tộc chính: Bh’noong, Xê Đăng và Ca Dong chiếm 97% toàn địa bàn. Trước đây bà con dân tộc không có họ, chỉ có tên. Sau khi có Bác Hồ, bà con lấy toàn bộ họ H???. Nam Trà My nói riêng bà đồng bào dân tộc ở các huyện khác trong tỉnh đa số theo họ H???. Nam Trà My có 85% ngư??i dân mang họ H??? bởi từ xưa đến nay bà con luôn yêu thương, dành tình cảm, gắn bó với Bác Hồ.

Khi lên vùng đồng bào dân tộc Nam Trà My, nhà nào cũng đều có hình Bác, nhà nào có điều kiện hơn thì đặt tượng Bác. Có những căn nhà dù rất đơn sơ vẫn có một tấm hình của Bác bởi trong tâm ngư??i dân nơi đây không thể thiếu Bác. Bà con già trẻ sinh ra và lớn lên ở đây đều biết Bác Hồ. Cha mẹ khi sinh con luôn hướng cho con làm theo tấm gương của Bác.

Từ tấm lòng riêng đối với bác nên việc tuyên truyền, tổ chức các buổi vận động ngư??i dân học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác được lồng ghép trong các buổi sinh hoạt chung, hoạt động ngoài giờ... diễn ra rất thuận lợi. Càng ngày bà con càng thấm thía và thực hiện tốt 100% tấm gương của Người.

Nói về tâm nguyện của ngư??i Nam Trà My với bác Hồ, ông Hồ Văn Ny – nguyên Chủ tịch huyện Nam Trà My nói: ngư??i Trà My chưa từng được gặp bác. Chỉ được biết bác qua các câu chuyện, hình ảnh. Xưa, mỗi lần Bác Hồ nói trên Đài tiếng nói Việt Nam là ngư??i biết tiếng Kinh trong cộng đồng dịch lại từng câu, từng lời cho mọi ngư??i hiểu. Tôi có cơ hội được tới thăm lăng Bác. Giờ, đồng bào dân tộc Nam Trà My phấn đấu vượt nghèo, làm giàu để có thể tới thăm Bác trong một thời gian không xa.